Hệ thống thần linh Tứ Phủ: danh hiệu và hàng vị

Tín ngưỡng Tứ Phủ của người Việt có lịch sử hình thành, phát triển hàng nghìn năm tại Việt Nam. Thờ thần linh Tứ Phủ thể hiện đời sống tâm linh của người Việt, là nét đẹp văn hóa đặc trưng của dân tộc. Bài viết dưới đây, xin giới thiệu đến quý vị về danh hiệu và hàng vị trong hệ thống thần linh Tứ Phủ. Để giúp bạn đọc có cái nhìn toàn diện và chi tiết nhất về tín ngưỡng tâm linh của người Việt.

1. Hệ thống thần linh Tứ Phủ - thờ Bồ Tát

Đạo Phật có vị trí quan trọng trong hệ thống Tứ Phủ, các ngôi đền thuộc Tứ Phủ thờ tự tượng thờ Bồ Tát. Lễ dâng Bồ Tát là lễ chay, hoa huệ hoặc hoa sen, …

2. Hệ thống thần linh Tứ Phủ thờ Đức Vua Cha

Đức Vua Cha là vị thần đứng đầu Trời – Đất – Núi – Nước trong vũ trụ, có quyền năng tối linh, có đền thờ riêng, có ban thờ riêng nhưng không phải vị trí cao nhất. Vị trí cao nhất là hậu cung luôn thờ Tam tòa Thánh Mẫu.

Đức Vua Cha bao gồm:

Vua Cha Thiên Phủ, Vua Cha Thủy Phủ, Vua Cha Nhạc Phủ và Vua Cha Địa Phủ.

3. Hệ thống thần linh Tứ Phủ thờ Thánh Mẫu

Thánh Mẫu thực chất là 4 vị thánh mẫu quyền phép tối cao theo Tứ Phủ Vạn Linh và Tam Tòa Thánh Mẫu theo Công đồng Tam Phủ. Mỗi vị mang quyền phép phụ trách 1 vùng riêng biệt, bao gồm vùng trời, núi rừng, vùng nước và vùng đất.

Tứ Phủ Thánh Mẫu bao gồm các vị: Mẫu Đệ Nhất Thiên Tiên. Mẫu Đệ Nhị Địa Tiên, Mẫu Đệ Tam Thủy Cung, Mẫu Đệ Tứ Nhạc Tiên.

Tam Tòa Thánh Mẫu là 3 trong 4 vị thánh trên:  Mẫu Đệ Nhất Thượng Thiên,  Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn, Mẫu Đệ Tam Thoải Phủ.

4. Hệ thống thần linh Tứ Phủ thờ Hội đồng Quan Lớn

Hội đồng quan lớn gồm 10 vị tôn quan giúp Vua Cha Bát Hải Động Đình đánh giặc thời vua Hùng Vương thứ 18. Các ngài thay Mẫu cai quản 4 cõi Thiên Địa Thủy Nhạc.

Trong hệ thống thần linh Tam Tứ Phủ chia ra các vị thuộc Ngũ Vị Tôn Quan và Lục Phủ Tôn Ông. Ngũ Vị giáng hạ vào nước Nam làm 5 trong 10 vị tướng giúp Vua Cha đánh giặc. 5 vị tướng còn lại xếp vào hàng Lục Phủ Tôn Ông

4.1 Ngũ Vị Tôn Quan

Đệ Nhất Tôn Quan quyền cai Thiên Phủ, Đệ Nhị Tôn Quan quyền cai rừng núi Lâm Cung, Đệ Tam Tôn Quan quản miền sông nước, Đệ Tứ Tôn Quan cai đất bằng, Đệ Ngũ Tôn Quan quản cai Sông Tranh.

4.2 Lục Phủ Tôn Ông

Quan Lớn Đệ Lục, Quan Lớn Đệ Thất, Quan Lớn Đệ Bát Đồng Bằng Sông Diêm, Quan Lớn Đệ Thập Triệu Tường.

5. Hệ thống thần linh Tứ Phủ thờ Quan Nam Tào – Bắc Đẩu

Trông coi các ngôi sao thuộc chòm sao Nam Tào và Bắc Đẩu. Các ngài không có đền thờ riêng nhưng được phối thờ tại nhiều đền điện.

6. Hệ thống thần linh Tứ Phủ thờ Nhị Vị Quỳnh Quế Công Chúa

Quế Hoa Công Chúa, Quỳnh Hoa Công Chúa hầu cận Mẫu Thượng Thiên hay Tam Tòa thánh mẫu nên gọi chung là Nhị vị Quỳnh Quế Công Chúa.

7. Hệ thống thần linh Tứ Phủ thờ Thập Nhị Vị Chầu Bà

Thập nhị vị Chầu Bà còn được gọi là thập nhị Tiên nương, gồm mười hai vị chầu bà cai quản khắp bốn phương tám hướng. Đều là hóa thân, người phục vụ trực tiếp của Tứ Vị Thánh Mẫu. Hệ thống Thập Nhị Vị Chầu Bà bao gồm các vị: Chầu Đệ Nhất Thượng Thiên, Chầu Đệ Nhị Thượng Ngàn, Chầu Đệ Tam Thoải Phủ, Chầu Đệ Tứ Khâm Sai (Địa phủ), Chầu Năm Suối Lân (Nhạc Phủ), Chầu Lục Cung Nương (Nhạc Phủ), Chầu Bảy Kim Giao (Nhạc Phủ), Chầu Tám Bát Nàn (Nhạc Phủ), Chầu Chín Cửu Tỉnh, Chầu Mười Đồng Mỏ (Nhạc Phủ), Chầu Bé Bắc Lệ (Nhạc Phủ), Chầu Bản Đền.

8. Hệ thống thần linh Tứ Phủ thờ Thập Vị Ông Hoàng

Các ngài là con trai Vua Cha Bát Hải Động Đình, các thần đều gắn với một nhân vật lịch sử có công dẹp loạn cứu nước, trong 10 ông thì có 3 ông giáng đồng là Ông Hoàng Bơ, Ông Hoàng Bảy, Ông Hoàng Mười.

Thập vị Ông Hoàng bao gồm: Ông Hoàng Cả, Ông Hoàng Đôi, Ông Hoàng Bơ, Ông Hoàng Tư, Ông Hoàng Năm, Ông Hoàng Lục, Ông Hoàng Bảy, Ông Hoàng Bát, Ông Hoàng Chín, Ông Hoàng Mười, Ông Hoàng Báo Đông Cuông.

9. Hệ thống thần linh Tứ Phủ thờ Bát Bộ Sơn Trang

Bát Bộ Sơn Trang là 8 vị tướng hầu cận mẫu Thượng Ngàn, đại diện cho 8 phương trời đất. Chúa Sơn Trang ngự ở giữa, đại diện cho vị thánh mẫu ở trung tâm trời đất.

10. Hệ thống thần linh Tứ Phủ thờ Tứ Phủ Thánh Cô

Tứ Phủ Thánh Cô là các vị: Cô Đệ Nhất Thượng Thiên, Cô Đôi Thượng Ngàn, Cô Bơ, Cô Tư Tây Hồ, Cô Năm Suối Lân, Cô Sáu Sơn Trang, Cô Bảy Kim Giao, Cô Tám Đồi Chè (Nhạc Phủ), Cô Chín Sòng Sơn, Cô Mười Mỏ Ba, Cô Bé Thượng Ngàn, Cô Bé Đông Cuông, Cô Bé Thoải Phủ.

11. Thập Nhị Cô Sơn Trang hầu cận mẫu Thượng Ngàn

Cô Cả Núi Dùm, Cô Đôi Bắc Lệ, Cô Bơ Thượng Ngàn, Cô Tư Ỷ La, Cô Năm Đồng Tiền, Cô Sáu Đồi Ngang, Cô Bảy Tuyên Quang, Cô Tám Thượng Ngàn, Cô Chín Thượng Ngàn, Cô Mười Suối Ngang, Cô Mười Một Đồng Nhân, Cô Mười Hai Thượng Ngàn

12. Tứ Phủ Thánh Cậu

Tứ Phủ Thánh Cậu là phụ tá của Ông Hoàng, cậu chết trẻ, từ 1 – 9 tuổi và hiển linh thành bé Thánh. Bao gồm Cậu Hoàng Cả, Cậu Hoàng Đôi, Cậu Hoàng Bơ, Cậu Hoàng Tư, Cậu Quận Đồi Ngang, Cậu Bé Bản Đền.

Hạ Ban gồm các vị thánh là Quan Ngũ Hổ và Xà Thần.

13. Hệ thống các vị Thánh phối thờ cùng Tứ Phủ

14.1 Hệ thống thờ Mẫu Thần

Mẫu Đầm Đa, Tứ Vị Vua Bà, Mẫu Thiên Y A Na, Quốc Mẫu Hoàng Thái Hậu Ỷ La

14.2 Công đồng Trần Triều

Đứng đầu là Đức Thánh Trần, người có công trong cuộc kháng chiến 3 lần chống quân Nguyên Mông, Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn phù hộ cho sự nghiệp chống giặc ngoại xâm, bảo vệ đất nước.

Công đồng Trần Triều gồm các vị: Đức Đại Vương Trần Triều, Vương Phụ, Vương Mẫu, Phu nhân, Tứ Vị Vương Tử, Đức Thánh Cả, Đức Thánh Phó, Đức Thánh Tam, Đức Thánh Tứ

Nhị Vị Vương Cô bao gồm: Vương Cô Đệ Nhất, Vương Cô Đệ Nhị.

Lục Tướng Trần Triều: Phạm Ngũ Lão, Yết Kiêu, Dã Tượng, Nghĩa Xuyên tướng quân, Hùng Thắng tướng quân, Huyền Quang tướng quân, Đức Ông Tả Hữu

Vương Tôn bao gồm: Cô Bé Cửa Suốt và Cậu Bé Cửa Đông

Ngoài ra còn có hệ thống nữ thần, hệ thống Nam Thần.

Trên đây là toàn bộ hệ thống thần linh Tứ Phủ: danh hiệu và hàng vị dành cho quý vị tham khảo. Hy vọng bài viết đã cung cấp đủ cho quý vị những thông tin cần thiết nhất về hệ thống thần linh Tứ Phủ tại Việt Nam.

=>> Có thể bạn quan tâm: Thờ tứ vị thánh Mẫu trong tín ngưỡng thờ Tứ phủ ở Việt Nam

=>> Có thể bạn quan tâm: Phổ hiền bồ tát là ai và những điều cần biết

=>> Có thể bạn quan tâm: Bồ Tát Thiên Thủ Thiên Nhãn là ai và những điều cần biết